بررسی علل مصرف شیر مصنوعی در شیرخواران زیر یکسال در استان چهارمحال و بختیاری، ۱۳۸۶

زمینه و هدف: علیرغم اهمیت تغذیه با شیر مادر، در بسیاری از موارد تداوم تغذیه با شیر مادر به شکل انحصاری نادیده گرفته می شود. شناسایی عوامل موثر بر عدم شیردهی مادران می تواند در برنامه ریزی های مرتبط مفید باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین علل مصرف شیر مصنوعی در شیرخواران زیر یکسال تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی استان چهارمحال و بختیاری انجام شده است. روش بررسی: در این مطالعه ی توصیفی - تحلیلی 411 شیرخوار زیر یک سال ساکن استان چهارمحال و بختیاری در سال 1386 به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی در سطح شهرها و روستاهای استان چهارمحال و بختیاری انتخاب شدند. اطلاعات به کمک پرسشنامه محقق ساخته حاوی سوالاتی در زمینه اطلاعات دموگرافیک مادر، بیماری مرتبط با شیردهی مادر، مشکلات شیرخوار، عوامل مرتبط با گرایش به شیر مصنوعی جمع آوری و با استفاده از آزمون های آماری کای دو و t تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: میانگین سنی مادران 5/5±25/29 سال و میانگین سنی شیر خواران 3±5/6 ماه بود. شیوع تغذیه انحصاری با شیر مادر در شیرخواران تا سن 6 ماهگی به صورت 5/44% با شیر مادر، 44% شیر مصنوعی توام با شیر مادر و 5/11% شیر مصنوعی به تنهایی بود. 1/76% شیر خواران بعد از 6 ماهگی تغذیه با شیر مصنوعی را شروع کرده بودند. 90% مادران و 5/92% نوزادان فاقد بیماری های مرتبط با شیردهی بودند. فرزندان مادران روستایی، خانه دار و با سطح سواد کمتر بیشتر از تغذیه انحصاری با شیر مادر تا سن 6 ماهگی استفاده می کردند (05/0p<). ناکافی بودن شیر مادر با فراوانی 1/43% بیشترین علت گزارش شده برای تغذیه با شیرمصنوعی بود. نتیجه گیری: میزان تغذیه انحصاری با شیر مادر و عوامل مرتبط با آن در مطالعه حاضر نشان دهنده لزوم توجه بیشتر به نگرش و آگاهی مادران و پرسنل بهداشتی درمانی و آموزش مستمر مادران در دوران بارداری و پس از آن در خصوص تغذیه انحصاری با شیر مادر در سنین زیر 6 ماهگی می باشد.